
بخش يک از دو
شبکههاي اجتماعي که با پيشرفتهاي روزافزون خود اکنون بيشتر باعنوان “رسانههاي” اجتماعي شناخته ميشوندواقعاً مضر هستند ومضرات استفاده ازشبکههاي اجتماعي دربرخي مواردبيشتر ازفايده آنها است.
اين سخن از اين روي اهميت پيدا ميکندکه نفوذوتأثير اين تکنولوژي به طرزفوق تصوري درزندگي امروز بشر بالارفته است؛ درست مانندزماني که تلويزيون تازه درجهان رواج يافته بود و تأثير فوقالعاده و همه جانب? آن بر زندگي بشر به يک معضل واقعي تبديل شده بود.
به نظر ميرسد تمام محصولات تکنولوژي محور تا مدت زماني طولاني پس از ظهورشان براي بشر مشکلساز هستند. دراين ميان هم نبايد از مضرات استفاده از شبکههاي اجتماعي به عنوان يکي از ابزارهاي روز تکنولوژي غافل شد.
شايد بتوان گفت انسان ذاتاً همانند کودکي است که وقتي با يک اسباببازي جديد مواجه ميشود تا مدتها شيفته و اسير آن ميشود و کنار گذاشتن آن اسباببازي برايش سختترين کار دنياست.
ما در اين مقاله قصد داريم برخي مضرات استفاده از شبکههاي اجتماعي و نکات کمتر شنيده شده از تأثيرات عميق و نه چندان مطلوبي که اين رسانهها و شبکههاي مجازي بر روي ذهن و روح آدمي دارند را از منابع مختلف دستچين کرده و به حضور شما ارائه دهيم:
اثر سرايت عاطفي(Emotional Contagion)(انتقال بدون کلام احساسات بين دو انسان) موضوعي موردبحث در روانشناسي است که قابلتعميم به روابط در شبکههاي اجتماعي مجازي ميباشد.
ويژگيهاي محوريِ يک کاربر رسانههاي اجتماعي به عنوان متغيرهاي تعديل کننده در پژوهشهاي علمي از اين قرارند:
??(الف) تعداد دوستان
??و (ب) مدت زمان صرف شده در شبک? اجتماعي.
آسيبهاي فزايند? شبکههاي اجتماعي در حوز? ارزشهاي اخلاقي-انساني را ميتوان تحت عناوين ذيل دستهبندي نمود:
??نفرت پراکني،
??تبعيض قومي-نژادي،
??مزاحمتهاي جنسي
??و قلدري آنلاين.
روانشناسان اجتماعي معتقدند رسانههاي اجتماعي بستري براي بهتر نشان دادن نقاط ضعف ذهن انسان فراهم ميکنند، زيرا زمين? ورود به حريم خصوصي انسانها را به طور فراگير فراهم ميآورند.
در آموزههاي بودايي توجه مداوم و مستمر و بدون تعقل/ناآگاهانه به اشيا يا افراد به مرور باعث برانگيخته شدن/تقويت شهوت نسبت به سوژه ميشود، فرايندي که در شبکههاي اجتماعي قابل مشاهده است.
ذهن انسان تمايل به تکرار هرچه بيشتر سوژههاي بصري جذاب و لذتبخش دارد. طبق نتايج تحقيق غرق شدن/احاطه ذهن با سوژههاي ياد شده در شبکههاي اجتماعي، باعث کاهش تمرکز فرد بر روي موضوعات ديگر ميشود.
در رسانههاي اجتماعي(برخلاف جامع? فيزيکي که مرزهاي حاکم بر هنجارها، قوانين، ارزشهاي فرهنگي و اخلاق اجتماعي تثبيت شدهاند) ارزشهاي اجتماعي بدون کنترل کافي به طور مواج و آزاد جابجا ميشوند.
در حالي که نمايش عمومي قتل، تجاوز و خشونت در فيسبوک لايو نمونهاي بارز از سقوط ارزشهاي انساني است، مرور مباحث تخصصي نشان ميدهد کليت رسانههاي اجتماعي ممکن است نقش مهمي در اين افول ايفا کنند.
رسانههاي اجتماعي کاربران را وادار ميکند خود را با نوع خاصي از رفتارها و اعمال مطابقت دهند، بنابراين استفاده از رسانههاي اجتماعي باعث ايجاد حسادت، اضطراب و ديگر احساسات منفي خواهد شد.
تکنولوژيهاي ديجيتال خلاقيت کودکان را ميکُشد و فرصت اختراع و خلاقيت را از آنها ميگيرد. نتايج يک نظرسنجي در انگلستان نشان ميدهد خلاقيت در کودکان در مقايسه با 5 سال گذشته به شدت کاهش يافته است.
کاربران شبکههاي اجتماعي در صورت مشاهد? پستهاي بيشتري با محتواي منفي، محتواي منفي بيشتري منتشر خواهند نمود.
حجم فعاليتي که کاربران شبکههاي اجتماعي در پاسخ به پستهاي منفي از خود نشان ميدهند، نسبت به پستهاي مثبت بيشتر است.
احساس نهفته در لحن، جملهبندي يا محتواي پستهاي شبکههاي اجتماعي به طور قطع به صورت ناخودآگاه به ديگران منتقل ميشوند.
نبودن خودقانون مداري و مستعد بودن در برابر فشارهاي رواني، نوجوانان در سن بلوغ را در برابر مشکلاتي از جمله افسردگي فيسبوکي، هرزهنگاري و زورگويي مجازي آسيبپذير ميکند. اين مشکلات تنها چندي از مضرات استفاده از شبکههاي اجتماعي هستند.
در مورد مشکلات ديگري مانند چاق شدن ناشي از شبکههاي مجازي، اعتياد به اينترنت و کمبود خواب نيز بررسيهاي موشکافانه و دقيقي در حال انجام است.
نزديک به 39 درصد نوجواناني که از شبکههاي اجتماعي استفاده ميکنند به طريقي مورد زورگويي مجازي قرار گرفتهاند که اين رقم براي آنهايي که از اينترنت استفاده ميکنند ولي در شبکههاي اجتماعي فعاليت ندارند 22 درصد است.