آیا افراد عادی می‎توانند معصوم شوند؟

در شماره گذشته به این مهم اشاره داشتیم که مرز میان ایمان و نفاق بسیار رقیق بوده و شناسایی آن بسیار مشکل می‎باشد همچنین در تعریف حرکت به سمت ایمان این توضیح را ارائه دادیم که اگر اعمال فردی در خلوت و در میان دیگران به یک گونه باشد یعنی ریا همراه او نباشد،

اولین گام در مسیر دور شدن از نفاق و حرکت به سمت ایمان در او صورت گرفته‎است همچنین اوصاف و صفاتی که بر هر موجودی مترتب است را به  سه دسته‎بندی تقسم کردیم:

 1-    آن صفت به صورت موردی بر چیزی مترتب می‎شود،2- آن صفت به صورت ویژگی دائمی و همیشگی آن درآمده است، 3- به صورت صفت ذاتی و جدایی ناپذیر آن چیز است.

باید گفت صفات خوب و نیکی‎ها در مورد اهل بیت (علیهم السلام) جزء دسته سوم قرار می‎گیرد؛ بدین معنا که صفات ذاتی و جزء لاینفک آن‎ها می‎شود.

خداوند در انسان ظرفیتی را قرار داده‎است که  انسان با خودسازی می‎تواند به درجه‎ای نزدیک به عصمت دست یابد و به تعبیری «مِنٌا اهل البیت» شود؛ بدین معنا که تمام افراد ظرفیت رسیدن به درجه عصمت اهل بیت البته از نوع اکتسابی را دارند اما نکته مهم در این است که همگان طالب رسیدن به این مقام نبوده و چنان در دنیا غرق می‎گردند که حتی از میزان عصمتی که در دوران کودکی خود نیز داشته‎اند فاصله می‎گیرند.

باید گفت جناب سلمان فارسی از افرادی بود که توانست از این ظرفیت وجودی خود، کمال استفاده را نماید. ایشان با اختیار خود و برای ارتقای سطح وجودی‎اش به دنبال آخرین منجی که همان پیامبر(ص) بود حرکت کرد و در آخرین لحظات عمر خود در کنار جانشین ایشان یعنی حضرت علی (علیه السلام) ایستاد. از این روست که سلمان «منا اهل البیت» می‎شود.

در نتیجه باید گفت ما باید تلاش کرده و به سمت و سویی حرکت کنیم که صفات و ویژگی‎های پسندیده، در ما ملکه شده و با ذات و سرشت ما آمیخته گردد.

مثال دیگر را می‎توان با ارائه ویژگی‎های مترتب بر مال و ثروت توضیح داد:

درباره اوصاف و صفاتی که بر مال و ثروت حلال مترتب می‎گردد نیز سه ویژگی حاکم است:

1-    در اولین درجه وجودی، مال حلال می‎شود.

2-    بالاتر از مال حلال، مال طیب است.

فرق حلال و  طیب این است که در مال حلال فرد سعی می‎کند در کسب مال خود وجوه شرعی را رعایت فرماید اما در مرحله بالاتر که مخصوص مال طیب است، فرد علاوه بر رعایت وجوه شرعی مربوط به کسب و کار، به اعمال شرعی خود نیز (در زمان خود و بدون تاخیر) رسیدگی می‏کند؛ مثلا موقع نماز کار را تعطیل کرده و به اقامه نماز می‎پردازد.

3-    بالاترین مرحله مال و یا به طور کلی هر موجود دیگری، طاهر بودن است. یعنی پاکی و طهارت جزء لاینفک ذات آن موجود است و کسی که طاهر باشد، هیچ‎گونه ناپاکی برای او متصور نمی‎باشد. از این روست که خداوند در شان  اهل بیت آیه تطهیر را نازل کرده و می‎فرماید:

 إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَکُمْ تَطْهيراً(1)

«خداوند قطعاً می‌خواهد پلیدی را از شما اهل بیت ( پیغمبر ) دور کند و شما را کاملاً پاک سازد.»یعنی طهارت جزء ذات اهل بیت می‎باشد و هر فعلی که از ایشان سر بزند خیر است.

گاهی انسان‎های عادی به دلیل عدم شناخت درست از نفس خود، دچار توهم ایمان می‎شوند؛ یعنی خود را به شدت مومن و معتقد دانسته و تمامی کارهای خود را صحیح می‎پندارند؛ این افراد پس از مدتی به سمت سراشیبی سقوط حرکت می‎کنند. مانند زبیر که نزدیک بود از اهل بیت شود اما در نهایت به جایی رسید که در مقابل امام زمان خود که از اهل بیت بود، ایستاد.

در نهایت باید گفت، هرچه که اصل وجودی‎اش از آن خدا گردد به سمت پاکی و طهارت حرکت می‎کند و در صورت دوری از خداوند، رجس و ناپاکی و نفاق، جای آن را می‎گیرد.

ادامه دارد...

برگرفته از  سخنرانی استاد رائفی پور با موضوع حقیقت نفاق/ فاطمیه 94/ هیئت عشاق الحسین(علیه السلام)

پینوشت:

1-    احزاب/33